Czym jest - Bejca
Bejca to roztwór barwnika lub pigmentu w rozpuszczalniku (np. wodzie, alkoholu, oleju) przeznaczony do barwienia powierzchni porowatych, przede wszystkim drewna. Jej głównym zadaniem jest trwała zmiana koloru materiału poprzez wnikanie w jego strukturę, a nie poprzez tworzenie na nim kryjącej warstwy farby.
W przeciwieństwie do farb, które pokrywają powierzchnię, bejca podkreśla naturalną teksturę i rysunek słojów materiału, czyniąc je bardziej widocznymi i atrakcyjnymi. Jest stosowana głównie w celu nadania drewnu pożądanego odcienia, od naturalnych po bardziej intensywne i dekoracyjne.
Bejca jest to impregnat przeznaczony do barwienia wyrobów z drewna, ze szczególnym uwzględnieniem drewna liściastego. Jej głównym zadaniem jest trwała zmiana koloru powierzchni drewna poprzez wnikanie w jego strukturę. W przeciwieństwie do farb kryjących, bejca nie tworzy na powierzchni drewna grubej warstwy, dzięki czemu rysunek słojów pozostaje doskonale widoczny, co jest szczególnie cenione w przypadku drewna o ciekawym usłojeniu, charakterystycznym dla wielu gatunków liściastych (np. dębu, buku, jesionu, orzecha).
Bejca doskonale sprawdza się przy barwieniu:
- Mebli: nadając im unikalny charakter i dopasowując do stylu wnętrza.
- Elementów wyposażenia wnętrz: takich jak boazerie, listwy przypodłogowe, schody, balustrady, drzwi.
- Galanterii drzewnej: obejmującej różnego rodzaju drobne przedmioty dekoracyjne, szkatułki, ramy, zabawki.
Rodzaje bejc do drewna:
Na rynku dostępne są różne rodzaje bejc, różniące się składem, sposobem aplikacji i efektami, jakie pozwalają uzyskać:
- Bejce wodne: Są najbardziej popularne i przyjazne dla środowiska. Łatwo się je aplikuje, szybko schną i są bezwonne. Dostępne są w szerokiej gamie kolorów, a intensywność barwy można regulować poprzez rozcieńczanie.
- Bejce spirytusowe (alkoholowe): Charakteryzują się szybkim schnięciem i intensywnym kolorem. Wymagają jednak bardziej wprawnej aplikacji, gdyż mogą pozostawiać smugi.
- Bejce olejowe: Wnikają głęboko w strukturę drewna, podkreślając jego naturalny rysunek. Dają trwałe i odporne na ścieranie wykończenie. Schną dłużej niż bejce wodne i spirytusowe.
- Bejce nitrocelulozowe: Zapewniają szybkie schnięcie i dobrą przyczepność do drewna. Są odporne na wilgoć i uszkodzenia mechaniczne, ale mogą zawierać rozpuszczalniki organiczne.
- Bejce żelowe: Mają gęstą konsystencję, dzięki czemu łatwo się je aplikuje na powierzchnie pionowe i skomplikowane kształty, nie powodując zacieków.
Wpływ bejcy na drewno:
Bejca przede wszystkim zmienia kolor drewna, nadając mu pożądany odcień. Wnika w pory drewna, trwale barwiąc jego włókna. Dzięki temu kolor jest jednolity i nie łuszczy się z czasem, jak w przypadku farb powierzchniowych.
Dodatkowo, niektóre rodzaje bejc mogą posiadać właściwości ochronne, np. chronić drewno przed promieniowaniem UV, wilgocią czy pleśnią. Jednak w większości przypadków, po zastosowaniu bejcy, zaleca się nałożenie warstwy wykończeniowej, takiej jak lakier, olej lub wosk, która dodatkowo zabezpieczy drewno i nada mu ostateczny wygląd.
Czy bejce można stosować do innych materiałów?
Bejce są przeznaczone głównie do drewna. Ich skład i mechanizm działania opierają się na penetracji porowatej struktury drewna. Stosowanie bejc do innych materiałów, takich jak metal, plastik czy materiały drewnopochodne (np. płyty MDF, sklejka pokryta laminatem), zazwyczaj nie przynosi oczekiwanych rezultatów. Bejca może nie wnikać w te materiały, tworzyć nieestetyczne plamy lub w ogóle nie zabarwić powierzchni.
W przypadku materiałów drewnopochodnych, takich jak płyty fornirowane, bejcowanie może być możliwe, ale należy zachować ostrożność i wykonać próbę na niewidocznym fragmencie, ponieważ cienka warstwa forniru może zostać łatwo uszkodzona.
Właściwości bejcy (ogólne):
- Barwienie: Główną właściwością bejcy jest trwała zmiana koloru drewna.
- Penetracja: Bejca wnika w strukturę drewna, a nie tworzy warstwy na jego powierzchni.
- Zachowanie rysunku słojów: Dzięki penetracji, naturalny rysunek drewna pozostaje widoczny.
- Różnorodność kolorów: Bejce dostępne są w szerokiej gamie odcieni, od naturalnych po intensywne i egzotyczne.
- Możliwość regulacji intensywności koloru: W przypadku niektórych bejc (np. wodnych), intensywność barwy można regulować poprzez rozcieńczanie.
- Kompatybilność z wykończeniami: Bejcowane drewno można pokrywać różnymi rodzajami wykończeń, takimi jak lakiery, oleje i woski.
